صفوان بن یحیی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | صفوان بن یحیی بجلی کوفی |
| لقب | بیاع سابری |
| نسب/قبیله | قبیله بجلیه |
| وفات | ۲۱۰ق |
| مدفن | مدینه |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام کاظم(ع) • امام رضا(ع) • امام جواد(ع) |
| فعالیت‌ها | نقل روایت |
| آثار | ۳۰ كتاب تصنیف كرده است. |
صَفْوان بن یحیی بَجَلی کوفی(درگذشت ۲۱۰ق) از یاران امام کاظم(ع)، وکلای امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و اصحاب اجماع.
نام او در سند روایات بسیاری آمده است، او از سه تن از امامان شیعه بدون واسطه و از امام صادق(ع) با واسطه روایت کرده است. او در روایات بسیاری از سوی ائمه ستایش شده است.
معرفی
کنیه‌اش أبومحمد است. وی فروشنده پارچه‌ای ظریف به نام سابری بود و از همین رو به بیاع سابری مشهور شد.
پدرش، از اصحاب امام صادق(ع) و خود او از راویان امام کاظم(ع)، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و وکیل حضرت رضا(ع) و امام جواد(ع) بود و در سال ۲۱۰ق در مدینه درگذشت.
جایگاه
صفوان، در روایات زیادی ستایش شده است، او نزد امام رضا(ع) و امام جواد(ع) منزلت خاصی داشت. امام جواد پس از درگذشت وی، کفن و حنوط برای او فرستاد و به اسماعیل پسر امام کاظم(ع) دستور داد بر او نماز بخواند و در روایتی خشنودی خود را از او بیان فرموده است. تنها در روایتی از امام جواد(ع) مذمت(لعن) شده که رجالیون شیعه آن را حمل بر تقیه کرده‌اند.
پیمان با دوستان
صفوان و عبدالله بن جندب و علی بن نعمان در مسجد الحرام پیمان بستند هر کدام زودتر درگذشت، آنکه زنده می‌ماند نماز و روزه و زکات دیگری را نیز به جای آورد. آن دو زودتر از دنیا رفتند و صفوان روزی ۱۵۰ رکعت نماز می‌گزارد و در سال سه ماه روزه می‌گرفت و هر سال سه بار زکات می‌داد و هر کار مستحبی که انجام می‌داد برای آن دو نیز به جای می‌آورد.
وثاقت و روایات
صفوان از اصحاب اجماع است. نجاشی او را با الفاظ ثقة کوفی، ثقه و عین ستوده است، شیخ طوسی صفوان را نزد علمای حدیث موثق‌ترین اهل زمان خود و عابدترین و از زهّاد می‌داند.
صفوان ۳۰ کتاب تصنیف کرده است. او از چهل تن از اصحاب امام صادق روایت کرده است. نامش و در سلسله سند بیش از ۱۱۰۰ حدیث آمده است. او از امام کاظم، امام رضا و امام جواد بدون واسطه حدیث نقل کرده است. او همچنین از افراد ذیل نیز روایت کرده است:
- اسماعیل بن جابر خثعمی
- محمد کلبی
- عبدالحمید بن سعید
- عبدالحمید بن سعد
- ابن أبی عمیر
- ابن بکیر
- حمّاد بن عثمان
- عبدالله بن سنان
بسیاری چون احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی، محمد بن خالد برقی، فضل بن شاذان نیشابوری و... از او حدیث نقل کرده‌اند.
پانویس
- ↑ نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۷.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۳۵۹،۳۷۶.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۳۳۸، ۳۷۶؛ نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۷.
- ↑ نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۸؛ خویی، معجم الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۱۲۷؛ کشی، رجال، ۱۳۴۸ش، ص۵۰۲.
- ↑ نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۷؛ کشی، رجال، ۱۳۴۸ش، ص۵۰۲-۵۰۴.
- ↑ خویی، معجم الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۱۲۶-۱۲۷.
- ↑ کشی، رجال، ۱۳۴۸ش، ص۵۰۲.
- ↑ خویی، معجم الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۱۲۷.
- ↑ نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۷؛ طوسی، الفهرست، نجف، ص۲۴۱؛ خویی، معجم‌الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۱۲۴
- ↑ کشی، رجال، ۱۳۴۸ش، ص۵۵۶.
- ↑ خویی، معجم‌الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۱۲۳.
- ↑ طوسی، الفهرست، نجف، ص۲۴۱؛ نک: نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۷.
- ↑ نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۷،۱۹۸.
- ↑ طوسی، الفهرست، نجف، ص۲۴۳
- ↑ طوسی، الفهرست، نجف، ص۲۴۲.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۴.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۲۹۹.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۳۴۰.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۳۴۱.
منابع
- خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر آثار شیعه، ۱۴۱۰ق/۱۳۶۹ش.
- طوسی، محمد بن حسن، رجال، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۵ق.
- طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، نجف، المکتبة المرتضویة، بی‌تا.
- کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش.
- نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.